به نقل از «جماران»

علی ربیعی: «انقلاب» یک «انتخابات» بود/ اقتصاد ایران به یک اقتصاد سیاسی تبدیل شده است/ در برخی از مسائل نتوانستیم مطابق آنچه قول داده بودیم، بسیاری از اتفاقات را رقم بزنیم

تاریخ انتشار: ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۸۵۲۹۴

به گزارش جماران؛ علی ربیعی در یادداشتی نوشت:

در پاسخ به پرسش که چرا انتظارها از انقلاب عملی نشده و حداقل نسل‌های جدید نسبت ذهنی کمتری با آرمان های انقلاب دارند و یا به دید تردید به آن می نگرند، باید در چند علت پدیده را جست وجو و تبیین کرد. نخست اینکه به طور کلی چشم انداز و دورنمای هر پدیده اجتماعی و حتی فیزیکی و مادی زیباتر از واقعیت روی زمین جلوه می‌کند، همه مطلوبیت‌ها وقتی توسط مطلوب گرایان به عرصه عمل تبدیل می شود، با دشواری و مشکل زیاد نمی تواند آنچه را که ترسیم کرده تحقق ببخشد؛ این یک قاعده کلی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به اعتقاد من فقرزدایی، حذف محرومیت، ایجاد عدالت، از بین رفتن نابرابری و ریشه کن کردن فساد، آرمان صادقانه امام خمینی(ره) و رهبری انقلاب بوده است. توسعه و پیشرفت ایران در همه سخنرانی ها و سیاستگذاری های تنظیم شده به چشم می خورد. دو شعار ایران آباد و آزاد، شعارهای اولیه انقلاب بود؛ آبادانی یا همان توسعه بدون تردید در ذهنیت انقلابیون جای داشته است. من به طور خلاصه علت های عدم موفقیت را این چنین می بینم و تبیین می کنم.

ساختارها و نهادهایی که باید آرمان های انقلاب را محقق می‌کردند، به خوبی تعبیه نشدند، بخشی از این پدیده ناشی از درک نادرست از تحولات چه تحولات داخلی و نسلی و چه تحولات جهانی است و بخشی دیگر فقدان دانش سیاستگذاری و اجرایی لازم بوده است. در مجموع نتوانستیم نهادهای پیش برنده آرمان‌ها را به خوبی بسازیم، نهادها و ساختارها فقط بُعد شمایلی، نموداری و اسمی ندارند بلکه نهاد مجموعه ای از دانش، تکنولوژی‌های در جریان و در بستر فرهنگ پیش برنده و نخبه گرا به وجود می آیند.

من بین عاملیت و ساختار در کشور پس از انقلاب، نقش عامل‌ها را بسیار برجسته تر می دانم، عاملان و نخبگان اجرایی هستند که باید ساختارهای گذشته و جدید را ترکیب و نهادهای پیش برنده برای جامعه را بسازند؛ اتفاقاً خود این سه محور نیز معلول شرایط و اتفاقاتی است که در این دهه ها رخ داده است.

یکی از دلایل ناکارآمدی نهادی و ایجاد بحران نفوذ توسط نهادها، انحرافی است که در شیوه انتخاب عاملان و نخبه‌گرا کردن نظام اجرایی کشور به وجود آمده است، من نوعی تفکر خالص‌گرایی به خصوص به سمت یک جناح خاص را باعث حذف بسیاری از عاملان کارآمد از صحنه اجرایی کشور می دانم.

خالص گرایی ما از سالهای اول که مبتنی بر «تعهد» در کنار «تخصص» بود، آرام آرام به افراد برگزیده از ستادهای انتخاباتی و یک دانشگاه مدرسه ای تبدیل شد. در صورتی که آموزه هایی که در حزب جمهوری اسلامی در مورد مدیران از رهبران اولیه انقلاب مثل شهید بهشتی می شنیدم، تعهد را آنچنان وسیع تفسیر می کردند که هر فردی وفادار به ایران، سالم و غیر فاسد را در خود جای می داد. از آنجا رسیده‌ایم به اینکه حتماً باید وابستگی به گروه خاصی با هر اندازه ای از دانش داشته باشیم.

در هر دوره ای که مقداری فضای حضور و آزاداندیشی و مجال دادن به بخش گسترده تری از جامعه پدید آمد، شاهد تحول رو به جلو بوده‌ایم؛ تحول نیازمند انسان های تحول گرا، استراتژیست و با دانش روز جهانی می‌باشد.

تجزیه زیسته و مختصر دانش مطالعاتی من درمورد برون رفت کشورهای شبیه به ایران که آنها را به عنوان کشورهای تازه صنعتی شده می شناسیم، نشان می دهد نقطه آغازین تحول و توسعه با نخبه گرایی و فرصت دادن به شاگرد اول های جامعه برای حضور در نظام اداری و میدان دادن به نخبگان اقتصادی و اجتماعی به وقوع پیوسته است. تصمیمات درست، فهم درست از مسایل و قدرت ریسک پذیری در افرادی است که از نظر ذهنی سرشار از استعداد باشند.

بدون تردید پر بسامدترین تکرار آرمانی در انقلاب چه قبل و بعد از پیروزی، آزادی و حق انتخاب گری در امور سیاسی کشور بود.  5 انتخاب در سال اول پیروزی انقلاب نماینگر چنین رویکردی است، من فکر می کنم که حتی «انقلاب» خود یک «انتخابات» بود. به مرور نزاع های سیاسی داخلی و تمایل به خلوص گرایی یک جریان، ابتدا باعث حذف فعالان سیاسی و اجتماعی با مشرب های مختلف از صحنه انتخاباتی شد به نحوی که در کمتر از یک دهه، بخشی از کنشگران از بازی سیاسی و چرخش نخبگان به کنار گذاشته شدند و این مساله آنقدر تداوم یافت تا اینکه حتی گریبان افراد پایه گذار انقلاب را گرفت  و آنها را از صحنه خارج کرد و در نهایت منجر به حذف بخش زیادی از مردم از صحنه انتخاباتی شد که نمود آن را در دو انتخابات اخیر مجلس و ریاست جمهوری مشاهده کردیم.

مطالعه من درباره اینکه چگونه این روند منجر به دوری مردم شد، نشان می دهد که چون رأی دهندگان یک گرایش سلبی نسبت به جریان سیاسی در داخل پیدا کردند و روش ها و سلایق دیگر از این تفکر را می پسندند، عملاً همه انتخاب ها منجر به حذف یک جریان شده است. لذا برای نیل هدف به روی کار آمدن، عملاً با حذف مردم از صحنه نتیجه گرفته شد.

نکته دیگر؛ «استقلال» باز هم از آرمان های خدشه ناپذیر انقلاب و پر بسامد مورد وفاق همگان بود، اما به مرور مفهوم «استقلال» دچار نوعی چالش شد و شیوه استقلال طلبی نیز مورد مناقشه قرار گرفت. البته من یکی از نقاط برجسته انقلاب را حفظ «استقلال» می دانم. امام(ره) بر حفظ استقلال تأکید داشتند و بر آن پایبند بودند و پس از آن نیز رهبری در این زمینه بسیار واضح، شفاف و قاطع عمل کردند. منتها یک سر طیف، تخاصم و در آن سوی طیف، وابستگی و تبعیت بود و این امر سبب ایجاد نوعی نزاع سیاسی شد و همین مساله به نظرم تبدیل به فلسفه وجودی یک جریان سیاسی در کشور شده است و بر همین اساس تداوم تخاصم به یک خط مرز سیاسی با دیگران تبدیل شد. معتقدم همگان در مورد استقلال تفاهم عمومی داشته اند – فارغ از گروه ها و جریان های کوچکی که حیات خود را در سایه قدرت های خارجی تعریف کرده و می کنند –  استقلال بدین معنا که یک دولت قدرتمند یا دولت های دیگر نتوانند سرنوشت ملت ایران را رقم بزنند و تعیین کننده در سرنوشت ایران باشند، نتوانند منابع ایران را فدای منافع خود سازند، این فهم با روندی که ایران بزرگ را از شاهراه های حیاتی اقتصاد دور کرده و نقشی تعیین کننده در تولید جهانی را به دنبال نداشته، متفاوت است.

طبق فرمایش امام(ره) بنا بود ایران مستقل و آزاد باشد و ارتش، اقتصاد و… هر یک استقلال خود را حفظ کنند، اما قرار نبود خود را از زنجیره اقتصاد جهان حذف کنیم و موجب تشدید تحریم های متعددی علیه کشور و مردم شویم، ما می توانستیم همکاری مستقلانه با جهان داشته باشیم و تحت سلطه قدرت های جهانی نباشیم.

اقتصاد امروز ایران به سیاست خارجی بسیار گره خورده است. درخصوص حفظ استقلال هیچ ایرانی حتی کسانی را که امروز به ظاهر «معارض» می بینیم، حاضر نیستند، ایران تحت سلطه یکی از قدرت های جهانی باشد یا عربستان، رژیم اسرائیل و جناح هایی در داخل آمریکا برای ایران تصمیم بگیرند، منتها عموم مردم توقع دارند پس از گذشت 44 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، در نقطه ای ایستاده باشیم که اسلام هراسی، دین هراسی و مردم ایران هراسی به وجود نیاید، پس از تحقق این امر، می توانستیم سیاستگذاری متوازن و همراه با استقلال را دنبال کنیم.

اقتصاد ایران به یک اقتصاد سیاسی تبدیل شده است. نمی گویم وضع موجود را نمی توانیم با سیاستگذاری بهتر، مناسب تر کنیم، اما رشد مداوم و پیوسته در اقتصاد بدون استفاده از مزیت های اقتصاد جهان امروز، نشدنی است. با FATF و تحریم نمی توان اقتصاد پویا داشت و به مسایل و مشکلات مردم پاسخ داد. عدم توجه به این مساله باعث شد که به مرور به وضعیتی برسیم که عده ای زمزمه کنند این انقلاب ناکارآمد است و موضوعات درخشان و بالندگی انقلاب را نادیده بگیرند.

یک علت دیگر که منجر به تعارضات اجتماعی در ایران شده است، سیاستگذاری های غیر پاسخگو به تغییرات زمانه، محیط و نسل هاست و به لحاظ ایدئولوژیک کردن مسایل اجتماعی، تغییرات ارزشی و سیاستگذاری های غلط مساله را ابتدا سیاسی و سپس امنیتی کرده است.

در برخی از مسایل نتوانستیم مطابق آنچه قول داده بودیم، بسیاری از اتفاقات را رقم بزنیم

آرمان ابتدایی انقلاب جامعه ای مقید به جامعه انسانی و ارزش هایی مبتنی بر زیست اخلاق مدارانه و انسان های انتخاب گر بوده است و زیست یک انسان دین مدار را براساس یک انتخاب دنبال می کرد. به مرور زمان سیاست های فرهنگی غیر اقناعی و دستوری در پیش گرفته شد و نوعی مقاومت را در جامعه تولید کرد. حتی وقتی در سطح رییس جمهور بیان می شد که به زور نمی توان مردم را به بهشت بُرد، حجم زیادی از تبلیغات در رسانه های رسمی و حکومتی علیه رییس جمهور شکل می‌گرفت. به نظر می رسد که اگر از اصل «اختیار و عرف جامعه» استفاده می کردیم شاید پایداری ارزش ها هم بیشتر بود.

منبع: جماران

کلیدواژه: افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان واردات خودرو جام جهانی 2022 قطر ویروس کرونا اقتصاد ایران امام خمینی انقلاب اسلامی سیاست خارجی علی ربیعی افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان واردات خودرو جام جهانی 2022 قطر ویروس کرونا آرمان ها تبدیل شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۸۵۲۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضرروت ایجاد برابری بیشتر در توزیع ابزار تولید

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از خانه ملت، مهدی عسگری با اشاره به موضوع مردمی سازی اقتصاد، گفت: نام‌گذاری ۱۶سال، به عناوین اقتصادی، نشانه‌ی آن است که باوجود تثبیت انقلاب سیاسی، تاکنون انقلاب اقتصادی به ثمر نرسیده است.   نماینده مردم کرج، اشتهارد و فردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: انقلاب اسلامی، بر پایه نقش مردم در اداره امور استوار شد، اما به دلیل تداوم سیاست‌های اقتصاد_سرمایه‌داری و نسخه‌های معیوب و ناقص وارداتی، نقش مردم در اقتصاد، حداقلی بوده و همچنان شاهد شکاف طبقاتی و بی‌عدالتی در توزیع منابع عمومی هستیم.   وی افزود: در اقتصاد مردمی تمرکز ثروت نباید در اختیار عده‌ای خاص باشد تا اقلیت اشراف بتوانند با استثمار نیروی کار و ایجاد انحصار و رانت و به قیمت غارت سفره‌ی مردم، به سود‌های سرشار برسند.   عسگری تصریح کرد: مردمی‌سازی واقعی اقتصاد، یعنی در اختیار قراردادن ابزار‌های تولید، بصورت عادلانه به مردم، یعنی حذف نابرابری، تبعیض و رانت‌خواری، یعنی توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات کشور برای تولید و تجارت.